ARCHIWUM WYDARZEŃ - GRUDZIEŃ - 2008
AKTUALNOŚCI
      13 grudnia 2008 roku odbędzie się uroczysta inauguracja nowej siedziby Opery Krakowskiej, długo oczekiwany w Krakowie gmach teatru zostanie otwarty! Przedstawieniem premierowym na nowej scenie będą Diabły z Loudun - pierwsza opera Krzysztofa Pendereckiego, który w tym roku obchodzi swoje siedemdziesiąte piąte urodziny. Reżyserii spektaklu podjął się Laco Adamik, scenografię opracowała Barbara Kędzierska, kostiumy Magdalena Tesławska, nastomiast kierownictwo muzyczne Diabłów z Loudun sprawuje Andrzej Straszyński.

(29kB)
afisz do spektaklu


      Libretto opery, opracowane przez samego Krzysztofa Pendereckiego, oparte zostało na kronikarskim opowiadaniu Aldousa Huxleya, ujętym następnie w formę scenicznego dramatu przez Johna Whitinga. Tekst libretta mówi o autentycznym wydarzeniu - głośnym i ponurym procesie w niewielkim francuskim miasteczku niedaleko Poitiers. Nie trudno jednak odnaleźć tu motywy i problemy aktualne w czasach znacznie bliższych. Nietolerancja, okrucieństwo, poniżanie człowieka i zbrodnia w imię bezdusznego fanatyzmu, walka o zachowanie godności ludzkiej wobec zorganizowanej nienawiści to tragiczne wydarzenia XX wieku. Nic dziwnego, iż taki temat zainteresował polskiego kompozytora. Pociągnęła go ciekawa postać i tragiczne losy Urbana Grandiera, który z duchownego, ceniącego elegancję, wytworność i wszelkie uroki życia, przekształca się w męczennika, aby ostatecznie urosnąć do rangi bohatera.

      Obok Grandiera w Diabłach z Loudun występuje cała galeria wyrazistych, różnorodnych postaci, z dotkniętymi zbiorowym obłędem zakonnicami, rozhisteryzowaną, pełną tłumionych namiętności przeoryszą Joanną i sadystycznym egzorcystą, ojcem Barré, na czele. Dla oddania dramatycznej treści opery Krzysztof Penderecki posłużył się ogromnym aparatem wykonawczym i arcybogatym arsenałem środków techniki kompozytorskiej, od archaizujących gregoriańskich śpiewów chóru, po najnowocześniejsze sposoby wykorzystania głosów ludzkich i instrumentów. W całym dziele zaznacza się wyraziście niepospolite mistrzostwo kompozytora oraz zmysł dramaturgiczny, który widoczny był już przy kompozycji Pasji wg św. Łukasza.

      Uroczystego poświęcenia nowego gmachu Opery Krakowskiej dokonana ks. Kardynał Stanisław Dziwisz.

      Krzysztof Penderecki (ur. 23 listopada 1933 w Dębicy) - współczesny polski kompozytor, dyrygent i pedagog muzyczny, przedstawiciel tzw. polskiej szkoły kompozytorskiej w latach sześćdziesiątych. (85kB)
Wychował się w rodzinie o ormiańskich korzeniach. Początkowo uczył się grać na skrzypcach i pobierał lekcje kompozycji u Franciszka Skołyszewskiego. Następnie w latach 1955-58 studiował kompozycję w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (obecnie Akademia Muzyczna) w Krakowie w klasie Artura Malawskiego. Międzynarodowy rozgłos przyniosły mu utwory o bardzo oryginalnej kolorystyce dźwiękowej, często wykorzystujące niekonwencjonalne techniki artykulacji (np. stukanie w deko instrumentów smyczkowych). Taka technika kompozytorska otrzymała miano sonoryzmu, a reprezentują ją m.in. utwory takie jak Ofiarom Hiroszimy - tren, Polymorphia, De natura sonoris. W tym stylu skomponowana jest również Pasja wg św. Łukasza.

      Kompozytor w niebanalny sposób realizował postulaty ówczesnej awangardy. Jednym z nich był "aleatoryzm niezamierzony", polegający na niedokładnym zapisywaniu partytur. Wprawdzie ogromnie utrudniało to wykonania i z powodu protestów wykonawców w późniejszych wydaniach kompozytor zezwalał na zapisywanie nut w konwencjonalny, precyzyjny sposób (uzmysławia to pierwsze i późniejsze wydania Pasji wg św. Łukasza), lecz sama koncepcja stanowiła wyraźne usprawnienie procesu zapisywania złożonych partytur na ogromne obsady wokalno-instrumentalne i pozwalała szybciej realizować kolejne zamówienia.

      U progu lat 70 XX w. kompozytor porzucił technikę sonorystyczną, coraz częściej komponował tonalnie, orkiestrując w stylu niemieckiej muzyki symfonicznej z końca XIX stulecia (Symfonia wigilijna). Zarzucano mu więc, że "zdradził awangardę", ale ten styl znalazł aprobatę szerokiej publiczności. W Polsce specjalne zainteresowanie budziły w latach osiemdziesiątych utwory nawiązujące do wydarzeń politycznych, z których powstało Polskie Requiem.

      W 1996 roku Krzysztof Penderecki skomponował Siedem Bram Jerozolimy na zamówienie miasta Jerozolimy z okazji jubileuszu 3000 lat Świętego Miasta; prawykonanie miało miejsce w Jerozolimie 9 stycznia 1997 roku, a pierwsze wykonanie w Polsce odbyło się w Warszawie 14 marca 1997 roku.

      Kompozytor w oryginalny sposób konstruuje swoje wieloczęściowe utwory. Najpierw powstaje jedna lub kilka części, następnie dołącza do nich następne. Tym sposobem każdy utwór może być wielokrotnie prezentowany w wersji premierowej, co ma niebagatelne znaczenie w praktyce koncertowej. Najdłużej powstawało w ten sposób Polskie Requiem, obecnie w trakcie przedłużania jest VIII Symfonia, której początkowa wersja zamówiona została na otwarcie Filharmonii w Luksemburgu i tam wykonana w 2005.

      Skłonność do usprawniania procesu twórczego, której pierwszym przejawem był aleatoryzm niezamierzony, skłoniła Pendereckiego do przeniesienia do muzyki tradycji znanej w przeszłości w środowisku malarzy, a polegającej na tym, iż mistrz przyjmuje zamówienia i koordynuje pracę, natomiast uczniowie wykonują konkretne zadania, takie jak adaptacja utworu na kolejne obsady, albo rozwinięcie pomysłów naszkicowanych przez mistrza. W 2005 roku kompozytor został odznaczony przez Prezydenta RP Orderem Orła Białego.


DIABŁY Z LOUDUN

Światowa prapremiera: Hamburg, 20 czerwca 1969 roku
Premiera polska: Warszawa, 1975 rok

REALIZATORZY:
Kierownictwo muzyczne - Andrzej Straszyński
Reżyseria - Laco Adamik
Scenografia - Barbara Kędzierska
Kostiumy - Magdalena Tesławska
Przygotowanie chóru - Marek Kluza

OBSADA:
JOANNA Ewa Biegas/Magdalena Barylak
CLAIRE Julia Przyborowska (gościnnie)/Maria Lenart (gościnnie)
GABRIELLE Karin Wiktor-Kałucka/Izabella Matuła (gościnnie)
LOUISE Bożena Zawiślak-Dolny/Joanna Dobrakowska (gościnnie)
PHILIPPE Katarzyna Oleś-Blacha/Marta Brzezińska (gościnnie)
NINON Agnieszka Cząstka/Anna Borucka (gościnnie)
GRANDIER Artur Ruciński (gościnnie)/Leszek Skrla (gościnnie)/Stanisław Kierner (gościnnie)
OJCIEC BARRÉ Przemysław Firek/Janusz Borowicz (gościnnie)
BARON de LAUBARDEMONT Adam Zdunikowski/Adam Sobierajski
OJCIEC RANGIER Volodymyr Pankiv/Bogdan Kurowski (gościnnie)
OJCIEC MIGNON Imeri Kawsadze/Janusz Dębowski
ADAM Franciszek Makuch/Paweł Szczepanek
MANNOURI Andrzej Biegun/Krzysztof Witkowski
D'ARMAGNAC Stanisław Knapik/Kazimierz Różewicz (gościnnie)
de CONDE Michał Kutnik/Konrad Szota
AMBROSSE Wiesław Nowak

oraz Orkiestra, Chór i Balet Opery Krakowskiej
WYBRANY REPERTUAR - OPERA ORAZ FILHARMONIA KRAKOWSKA

Filharmonia Krakowska     Opera Krakowska

Sala na Antresoli (ul. Lubicz 48): "Pan Marimba" M. Ptaszyńska, 5 grudnia, g. 12.00; 6 grudnia, g. 17.00, dyr. Sławek A. Wróblewski.

Duża Scena (ul. Lubicz 48): "Diabły z Loudun" K. Penderecki, 14 grudnia, g. 18.30 (premiera); 15 grudnia, g. 18.30, dyr. A. Straszyński.

Scena operowa w gmachu Teatru im. J. Słowackiego (pl. Świętego Ducha 1): "Pastorałka" L. Schiller, J. Maklakiewicz, M. Blajda - misterium na Boże Narodzenie, 20-22, 27-29 grudnia, g. 18.30, T. Tokarczyk;

Koncert sylwestrowy, 31 grudnia, g. 21.00.

Więcej - www.opera.krakow.pl

---------------------------------------------------

    Filharmonia Krakowska

Koncerty dla dzieci, 1, 5 grudnia, g. 9.00, 11.30; 6 grudnia, g. 12.00
Gdzie jest muzyka? - "Muzyka na ulicy".
Bilety 10 zł.

Nadzwyczajny koncert z cyklu "Światowa kameralistyka", 2 grudnia, g. 19.00
Viktoria Mullowa (skrzypce), Krystian Bezuidenhout (fortepian). W programie: L. v. Beethoven, F. Schubert.
Bilety 60/40 zł.

Wieczór Wawelski, 3 grudnia, g. 19.30, Sala Senatorska
Koncert w wykonaniu oktetu wokalnego "Octava", Zygmunt Magiera (kier. artystyczne). W programie utwory mistrzów polifonii polskiej i europejskiej.
Bilety 40 zł.

Musica - Ars Amanda, 4, 5 grudnia, g. 18.00
Koncert w wykonaniu Orkiestry Filharmonii Krakowskiej pod dyrekcją Mai Metelskiej; Adam Kruszewski (baryton), Maciej Jabłoński (słowo). W programie: G.Ph. Telemann, M. Ravel, E. Grieg.
Bilety 12 zł.

Artyści dla Filharmonii Krakowskiej, 10 grudnia, g. 19.00, Sala Złota
Krzysztof Wojczuk (skrzypce), Anna Hara-Pióro (skrzypce), Grażyna Piechowska (altówka), Joanna Łuciuk-Kalinowska (wiolonczela), Marek Kalinowski (kontrabas), Ewa Jarguz (klawesyn). W programie: J.S. Bach, E. Grieg, A. Corelli, B. Britten.
Bilety 12 zł.

Koncert symfoniczny, 12 grudnia, g. 19.00; 13 grudnia, g. 18.00
Koncert w wykonaniu Orkiestry Filharmonii Krakowskiej pod dyrekcją Michaela Zilma; Ewa Kupiec (fortepian). W programie: W.A. Mozart, A. Bruckner.
Bilety 25/18/12 zł.

Nadzwyczajny koncert, 15 grudnia, g. 19.00
Orkiestra Arte dei Suonatori, Stefano Montanari (skrzypce). W programie: F. Geminiani, P. Locatelli, J.-M. Leclair.
Koncert bożonarodzeniowy, 19 grudnia, g. 19.00; 20 grudnia, g. 18.00
Koncert w wykonaniu Orkiestry i Chóru Filharmonii Krakowskiej pod dyrekcją Stanisława Krawczyńskiego; Anna Karasińska (sopran), Urszula Kryger (mezzosopran), Konrad Włodarczyk (tenor), Jarosław Bręk (bas). W programie: J.S. Bach.

Więcej - www.filharmonia.krakow.pl


WARTO ZOBACZYĆ W GRUDNIU

Koncert Młodzi Muzycy, 2 grudnia, g. 18.00, nz Zamku Królewskim w Niepołomicach
Występują laureaci konkursów muzycznych oraz Zespół "Pro Arte" z Niepołomic pod dyrekcją Aleksandry Polak
Podczas koncertu wykonam "Perpetuo Mobile" C. Bohma
Wstęp wolny

---------------------------------------------------

Międzynarodowe Sympozjum "Muzyka jako przesłanie prawdy i piękna"
2-4 grudnia

Sala Kameralna, ul. św. Tomasza 43
2 grudnia, g. 10.00-14.00 - wykłady
3 grudnia, g.10.00-16.00 - wykłady
3 grudnia, g. 16.00 - promocja książki Mieczysława Tomaszewskiego pt. Penderecki. Bunt i wyzwolenie. Spotkanie z Kompozytorem i Autorem prowadzone przez Krzysztofa Drobę.
4 grudnia, g. 10.00-18.00 - wykłady

KONCERTY:
3 grudnia, g. 19.30, Sala Koncertowa ul. św. Tomasza 43
Koncert kameralno-chóralny
Program: Krzysztof Penderecki II Sonata; Psalmy Dawida
Robert Kabara (skrzypce), Mariola Cieniawa (fortepian), Chór Instytutu Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Muzyki Kościelnej, Stanisław Krawczyński - dyrygent.

4 grudnia, g. 19.30, Aula Florianka ul. Basztowa 8
Koncert poświęcony pamięci Marka Stachowskiego
Program: M. Stachowski Divertimento na kameralną orkiestrę smyczkową, K. Penderecki Koncert wiolonczelowy, Cindy McTee Adagio.
Jan Kalinowski (wiolonczela), Paweł Przytocki (dyrygent).


Ostatnia aktualizacja strony: 01/12/2008

Copyright © Ola Baran 2007