|
|
O,
dajcie mi te małe skrzypce,
niechaj na skrzypcach wygram,
wiatr i potężną muzykę,
i noc, co taka niezwykła.
Konstanty
Ildefons Gałczyński
|
|
|
Słowo klasyczny
(łać. classicus "wyuczony w klasie, pierwszorzędny, doskonały, wzorcowy")
to jeden z najstarszych i najbardziej żywotnych terminów funkcjonujących
w naszej kulturze. Określenie to wywodzi się z podziału społeczeństwa
rzymskiego na pięć klas, według którego tzw. classici reprezentowali
pierwszą - najbogatszą i najbardziej wpływową - klasę obywateli.
Muzyka
uważana jest przez wielu za największą ze sztuk, zdolną do ewokowania
najpiękniejszych i najgłębszych uczuć. Ma bowiem tę zdolność, że
oprócz władania swym własnym narzędziem - dźwiękiem, wchłania świat
słów i obrazów, przetwarzających je w ruch instrumentalnych barw
ułożonych w muzyczną opowieść. Zaistnienie nowych tendencji w muzyce
jest z reguły znacznie opóźnione w porównaniu z innymi dziedzinami
sztuki. Nową epokę wyznaczają w pierwszej kolejności literatura
i sztuki plastyczne, w muzyce natomiast nowe elementy znajdują odbicie
nierzadko wiele lat później, lecz może właśnie dzięki temu trwają
w niej dłużej i owocują najsilniej.
O ustaleniu ram czasowych
epok muzcznych bardzo rzadko decydują czysto muzyczne kryteria. Zdecydowanie
częściej wyzyskuje się w tym celu ważne daty historii powrzechnej, traktując
je jako umowny początek czy też zamknięcie danej epoki
źródło - "ABC Historii Muzyki" autorstwa
Małgorzty Kowalskiej |
|
|
|
 W
obowiązującej dziś terminologii muzycznej nietrudno dostrzec
obecność czy wręcz dominację terminów włoskich. Dotyczą one
jednak takich kategorii tematycznych, jak:
- tempo
- artykulacja
- dynamika
- ekspresja wykonawcza
Wymienione kategorie są osiągnięciem muzyki w czasach nowożytnych.
Fundamentalne znaczenie dla kultury muzycznej miało jednak
ustalenie terminologii podstawowej - określającej tożsamość
utworu muzycznego i jego materię dźwiękową.
Właśnie ...
więcej
Twórcy epoki:
- Safona
- Ajschylos
- Sofokles
- Eurypides
|
|
|
 Średniowiecze
to czas sztuki romańskiej i gotyckiej obfitujących w okazałe
zabytki architektury sakralnej. W dziedzinie muzyki dominowała
religijna sztuka wokalna, w związku z czym rozwój muzyki
przebiegał równolegle z rozwojem liturgii chrześcijańskiej.
Kościół zainicjował
dynamiczny rozwój muzyki, propagując ją w licznie powstających
świątyniach. Kościoły i klasztory
były ośrodkami kultury muzycznej, w których uprawiano muzykę
zawodowo.
Muzyka
kościelna została uznana za jedyną formę oficjalnej i szanowanej
kultury muzycznej. Klasztory spełniały bardzo ważną rolę:
były ośrodkami kształcenia zawodowego śpiewaków ...
więcej
Twórcy epoki:
- Leoninus
- Perotinus
- Guillaume de Machaut
- Francesco Landini
- Gilles Binchois
- Mikołaj z Radomia
|
|
|
 Nazwa
"renesans" wywodzi się z Włoch i w dosłownym tłumaczeniu
oznacza odrodzenie. W okresie tym miało się dokonać odrodzenie
muzyki
antycznej. Dla muzyki był to ważny punkt zwrotny, ponieważ
odtąd muzykę zaczęto uważać za sztukę, a nie jak dotychczas
- wyłącznie za naukę. Efektem tej zmiany była nowa zależność
pomiędzy teorią muzyki a praktyką muzyczną.
W okresie renesansu znacznie bogatsza stała się mapa ośrodków
muzycznych, w których działało wielu wybitnych kompozytorów.
Do głównych ośrodków należały ...
więcej
Twórcy epoki:
- Giovanni Pierluigi da Palestrina
- Orlando di Lasso |
|
|
 Barok
był najdłuższą epoką w dziejach muzyki nowożytnej, epoką
o własnych zasadach estetycznych i wielkim znaczeniu dla
całej
późniejszej historii muzyki. Według najbardziej ogólnych
kryteriów, okres baroku umieszczony jest pomiędzy 1600 a
1750 rokiem.
Lata 1600 i 1750 to swoist symbole: rok 1600 wyznacza w przybliżeniu
moment powstania Opery, rok 1750 natomiast jest datą śmierci
Johanna Sebastiana Bacha.
Styl barokowy przeszedł
wiele faz ...
więcej
Twórcy epoki:
- Georg Friedrich Händel
- Antonio Vivaldi
- Jean-Philippe Rameau
- Johann Sebastian Bach
- Georg Friedrich Händel
- William Boyce |
|
|
|
 Wyraziste
różnice pomiędzy muzyką baroku a klasycyzmu powodują konieczność
umieszczenia odrębnego stylu muzycznego. Odmienność stylistyczna
muzyki barokowej i klasycznej dotyczy wielu ważnych czynników:
instrumentarium, faktury utworów, a także całkowicie różnej
estetyki formy i wyrazu muzycznego. Epokę przedklasyczną
cechuje przeciwstawienie się wyszukanym i kunsztownym
technikom typowym
dla późnego baroku, a w konsekwencji, tendencja do upraszczania
form i środków stylistycznych. To przejściowe stadium w historii
muzyki zapoczątkowało czas harmonii i przeciwstawienie
dominującej dotychczas polifonii. Epoka przedklasyczna
ma w kilku ...
więcej
Twórcy epoki:
- Wilhelm Friedemann Bach
- Carl Philipp Emanuel Bach
- Karl Friedrich Abel
|
|
|
 Klasycyzm
był kolejną próbą przywrócenia ponadczasowych, starożytnych
ideałów piękna. Podobnie jak w przypadku epok wcześniejszych
sztuka klasycyzmu, w tym także muzyka, była w znacznej
mierze odzwierciedleniem zespołu wydarzeń politycznych
i zagadnień
społecznych. Nowa koncepja twórczości związana była z pojęciem
geniuszu. Sytuacja społeczna twórców stopniowo uległa zmianie.
Artyści powoli uniezależniali się od dworu i Kościoła,
osiągając ...
więcej
Twórcy epoki:
- Franz Joseph Haydn
- Wolfgang Amadeusz Mozart
- Ludwig van Beethoven
- Carl Maria von Weber
- Gioacchino Rossini
-Gaetano Donizetti
|
|
|
 W
muzyce romantyzm zaistniał najpóźniej, bo w drugiej dekadzie
XIX wieku, ale za to w niej znalazł najpełniejsze urezeczywistnienie.
Związki muzyki z literaturą jawią się czytelnie
w całej epoce romantyzmu. Muzyka romantyzmu przyniosła
wielką obfitość
dzieł będących wyrazem różnych form pokrewieństwa tych
sztuk. Najprostszą
z nich, za zarazem najbardziej powrzechną, było sięganie
po teksty poetyckie i treści dramatyczne do pieśni i
oper.
Innym
specyficznym rodzajem związków muzyki i literatury była muzyka
programowa wyrosła na gruncie popularnej wówczas ideii
corresponddence des arts (korespondencja sztuk)...
więcej
Twórcy epoki:
- Franz Schubert
- Hector Berlioz
- Johann Strauss
- Fryderyk Chopin
- Robert Schumann
- Ferenc Liszt
- Giuseppe Verdi
- Richard Wagner
- Stanisław Moniuszko
- Jacques Offenbach
- Johannes Brahms
- Georges Bizet
- Robert Schumann
- Henryk Wieniawski
- Piotr Czajkowski
- Antonín Dvořák
- Giacomo Puccini
- Claude Achille Debussy
- Richard Strauss
- Sergiusz Rachmaninow
- Maurice Ravel
- Mieczysław Karłowicz
- Igor Strawiński
- Karol Szymanowski
|
|
|
 Muzyka
XX wieku jawi się jako mozajka stylów, kierunków, technik
komponowania, wreszcie jako różnorodność indywidualnych
cech poszczególnych
twórców. Język dźwiękowy i estetyka twórczości tego czasu
są konsekwencją dotychczasowego rozwoju muzyki, a zarazem
poszukiwania
nowych ideii i nowych sposobów wypowiedzi muzycznej. Kolejne
fazy muzyki współczesnej zachodzą jedna na drugą, pojawiają
się w różnycz krajach nierównocześnie, a twórczość niektórych
...
więcej
Twórcy epoki:
- Sergiusz Prokofiew
- Tadeusz Sygietyński
- George Gershwin
- Aram Chaczaturian
- Dymitr Szostakowicz
- Witold Lutosławski
- Leonard Bernstein
- Wojciech Kilar
- Henryk Mikołaj Górecki
- Krzysztof Penderecki
|
|
|